Vereisten voor kantoorverlichting: De Complete Gids

• Geplaatst op 24 September 2024
• Door INTOLED
• 0

Kantoorverlichting wordt vaak onderschat, maar zorgt juist voor een gezonde en productieve werkomgeving. Benieuwd naar de belangrijkste vereisten voor effectieve kantoorverlichting? In deze complete gids vertellen we je alles wat je moet weten over luxniveaus, kleurtemperaturen, ergonomie, veiligheidsrichtlijnen en wetgeving, zodat je precies weet waar kantoorverlichting aan moet voldoen!

Goede kantoorverlichting wordt vaak onderschat. Of men weet simpelweg niet wat de vereisten voor kantoorverlichting zijn. En dat terwijl een goede verlichting op de werkplek juist zorgt voor een gezonde, productieve en prettige werkomgeving voor je werknemers. Maar wat zijn nu precies de vereisten voor een goede kantoorverlichting? En waar moet je nog meer rekening mee houden? In deze blog bespreken we alles wat je moet weten over luxniveaus, kleurtemperaturen, ergonomie, veiligheidsrichtlijnen en wetgeving rondom kantoorverlichting.

Inhoudsopgave:

Hoeveel lux heb je nodig op kantoor?

Wat is lux?

Je hebt de term ‘lux’ vast wel eens voorbij zien komen, maar wat is lux nu precies? Lux is een maatstaf voor de hoeveelheid licht die op een oppervlak valt. Met lux wordt de hoeveelheid licht (het aantal lumen) per vierkante meter aangegeven. 1 lux staat gelijk aan 1 lumen per m². Nu je weet wat lux is, zul je begrijpen dat de hoeveelheid lux van groot belang is voor het werkcomfort en de productiviteit van werknemers. Teveel lux betekent dat het licht te fel is waardoor je hoofdpijn kunt krijgen. Te weinig lux zorgt er voor dat je je niet goed kunt concentreren. Het kan ook oogvermoeidheid veroorzaken doordat je ogen beter hun best moeten doen om tekst goed te kunnen zien.

Het aantal lux voor kantoorverlichting

Hoeveel lux jouw kantoor nodig heeft, hangt af van de kantoorruimte. Volgens de Nederlandse NEN-normen moet de werkplekverlichting minimaal 500 lux bedragen. Dit betekent dat het aantal lux op werkplek- of bureauniveau 500 lux moet zijn. Dit geldt voor taken die concentratie vereisen, zoals werken aan een computer of het lezen van documenten.

Voor vergaderruimtes ligt de aanbevolen hoeveelheid lux rond de 300-400. Hier mag namelijk een iets meer ontspannen sfeer gecreëerd worden zonder dat dit af doet aan de functionaliteit. In gangen of pauzeruimtes, waar minder intensief werk plaatsvindt, is een lichtere luxwaarde van 100-300 vaak voldoende.

Samengevat:

• Werkplek: minimaal 500 lux
• Vergaderruimtes: 300 - 400 lux
• Pauzeruimtes: 100 - 300 lux

Kortom, voldoende luxniveaus zijn cruciaal om een gezonde werkomgeving te waarborgen. Te weinig licht leidt tot vermoeide ogen en hoofdpijn, terwijl te fel licht juist hinderlijk kan zijn. Het vinden van de juiste balans is daarom essentieel voor optimaal werkcomfort.

Wat is de juiste kleurtemperatuur voor kantoorverlichting?

Met kleurtemperatuur, uitgedrukt in Kelvin (K), wordt de warmte van de verlichting aangegeven. Als je de kleurtemperatuur weet, kun je bepalen of de verlichting de juiste sfeer en functie voor jouw doeleinde heeft. Hierbij geldt: hoe lager de Kelvin-waarde, hoe warmer het licht. Ook de kleurtemperatuur is zeer belangrijk voor het welzijn van de werknemers. De juiste kleurtemperatuur zorgt ervoor dat men zich goed kan concentreren en bevordert de productiviteit. Warmer licht zorgt voor een gevoel van rust en ontspanning, terwijl koeler licht activeert en stimulerend werkt. 

Voor werkplekken wordt een kleurtemperatuur van 4000K aanbevolen, omdat dit een neutraal wit licht geeft dat helder genoeg is om de concentratie te bevorderen en vermoeidheid tegen te gaan. Een warme kleurtemperatuur van 2700K of 3000K is geschikt voor ruimtes waar je wilt ontspannen, zoals kantines of pauzeruimtes. Voor vergaderruimtes of ontvangstruimtes is het verstandig om een balans te vinden. Hier kan een kleurtemperatuur van 3500K ideaal zijn om zowel een professionele als aangename sfeer te creëren.

Tip!

Met dimbare verlichting of smart verlichting kun je zelf verschillende kleurtemperaturen of de lichtintensiteit kiezen en deze aanpassen afhankelijk van het tijdstip van de dag of de activiteiten in de ruimte.

Ergonomische kantoorverlichting

Als je het hebt over geschikte kantoorverlichting die voldoet aan de regels en richtlijnen, heb je het ook over ergonomische kantoorverlichting. Hierbij gaat het namelijk niet alleen om voldoende licht, maar ook dat het licht comfort biedt en gezondheidsproblemen, zoals vermoeide ogen of hoofdpijn, voorkomt. Om dit te bereiken, moet je zorgen voor een juiste verdeling en kwaliteit van het licht in de ruimte. Op die manier zorgt een ergonomische lichtopstelling voor minimale schittering op beeldschermen en voorkomt het schaduwvorming op werkoppervlakken.

Hieronder hebben we een aantal tips voor je op een rijtje gezet die bijdragen aan ergonomische verlichting:

• Gebruik meerdere lichtbronnen: In plaats van één sterke lichtbron, zoals een felle plafondlamp, raden we aan om gebruik te maken van zowel directe als indirecte verlichting. Indirecte verlichting zorgt namelijk voor een gelijkmatige verdeling van licht, terwijl je directe verlichting bijvoorbeeld boven werkplekken kunt plaatsen voor gericht licht zonder kans op verblinding.
  
  
• Zorg voor de juiste plaatsing: De juiste plaatsing van de verlichting is ook van groot belang. Zorg ervoor dat je lichtbronnen niet recht tegenover beeldschermen of ramen plaatst, zodat er geen reflecties ontstaan.
  
  
• Kies voor individueel instelbare lampen: Ergonomische lampen die individueel instelbaar zijn, zoals bureaulampen met een flexibele arm, bieden werknemers de mogelijkheid om hun werkplek aan hun persoonlijke voorkeuren aan te passen.

Werkplekrichtlijnen voor kantoorverlichting

NEN-normen kantoorverlichting

Kantoorverlichting is niet alleen een kwestie van comfort, maar ook van regelgeving. De Europese Unie heeft daarom richtlijnen opgesteld die eisen stellen aan de verlichting in binnenruimtes, zoals kantoorruimtes. In Nederland zijn deze eisen voor de verlichting van werkplekken vastgelegd in de NEN 12464-1 norm. Deze richtlijnen geven aan hoeveel licht nodig is voor verschillende taken en werkplekken en benadrukken het belang van een gelijkmatige lichtverdeling en voldoende lichtsterkte. Ze zijn dus niet alleen bedoeld om het comfort te verhogen, maar ook om te zorgen voor een veilige en productieve werkomgeving.

Deze norm schrijft onder andere voor dat er op werkplekken minimaal 500 lux aanwezig moet zijn. Ook is het belangrijk dat de verblindingsgraad beperkt blijft, wat betekent dat de UGR-waarde (Unified Glare Rating) onder de 19 moet liggen.

Minimaal energielabel C? Kies LED-verlichting!

Nu we het toch over normen en wetgeving hebben: sinds 2023 is het voor bedrijven wettelijk verplicht om minimaal energielabel C te hebben voor kantoorpanden met een oppervlakte van meer dan 100 vierkante meter. Deze regel is ingevoerd om gebouwen te verduurzamen en bij te dragen aan de vermindering van de CO2-uitstoot. Dit betekent dat verouderde verlichting, zoals traditionele gloeilampen of inefficiënte TL-buizen, moet worden vervangen door energiezuinige LED-verlichting. LED-verlichting verbruikt namelijk aanzienlijk minder stroom en gaat veel langer mee. Dat is niet alleen gunstig voor het energielabel, maar ook voor de operationele kosten van bedrijven.

De rol van verlichting in de bedrijfsveiligheid 

Verlichting speelt een cruciale rol in de veiligheid van een werkplek. Een goed verlicht kantoor vermindert het risico op ongelukken, zoals struikelen of vallen. Dit geldt niet alleen voor werkplekken zelf, maar ook voor algemene ruimtes zoals gangen, trappenhuizen en entrees. Slechte verlichting in deze ruimtes kan de zichtbaarheid verminderen en daarmee de veiligheid in gevaar brengen.

Naast fysieke veiligheid heeft verlichting ook een psychologisch effect op werknemers. Goed verlichte ruimtes zorgen ervoor dat mensen zich veiliger voelen, vooral in gebieden zoals parkeergarages of verlaten kantoorvloeren in de avonduren.

LED-Noodverlichting

Als we het hebben over verlichting en bedrijfsveiligheid, kan LED-noodverlichting natuurlijk niet ontbreken. In het geval van een stroomstoring of noodsituatie moet de noodverlichting duidelijk aangeven waar de uitgangen zich bevinden. Je kunt hierbij onderscheid maken tussen noodverlichting die de vluchtwegen of de nooduitgang aangeven en noodverlichting die de weg naar de nooduitgang verlicht. Deze laatste wordt ook wel antipaniekverlichting genoemd. Deze verlichting moet voldoen aan specifieke eisen die zijn vastgelegd in de Arbowet en de NEN 1838 norm, die voorschrijft hoeveel lux er minimaal aanwezig moet zijn in vluchtwegen. 

Conclusie

Zoals je hebt kunnen lezen, is kantoorverlichting veel meer dan alleen het ophangen van lampen. Het omvat een breed scala aan technische specificaties en richtlijnen die ervoor zorgen dat een kantoor niet alleen comfortabel, maar ook veilig is en voldoet aan de wettelijke eisen. Door te letten op zaken als luxniveaus, kleurtemperatuur, ergonomie en veiligheidsvoorschriften, zorg je voor een optimale werkplek die het welzijn en de productiviteit van je werknemers bevordert. Investeren in de juiste verlichting is daarom altijd een slimme keuze voor elk bedrijf.